Tüp Bebek Tedavisinde Gebelik Oranını Arttırmak İçin

Tüp bebek tedavisinde son gelişmeler; Rahim dinlendirme yöntemi hamile kalma şansını artırıyor

Tüp bebek tedavisinde gelişen teknolojiler sayesinde her geçen gün bir yenilik hayatımıza giriyor. Anne-baba olma şansını artıran her yeni teknik, hekimler ve aileler için de yeni bir umut anlamına geliyor. Kadın Hastalıkları ve Tüp Bebek Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Bahçeci, tüp bebek tedavisinde anne olma şansını yüzde 15 oranında artıran rahim dinlendirme yöntemi hakkında sorularımızı yanıtladı…

Klasik tüp bebek tedavilerinde; hastalarımızın mümkün olan en kısa sürede gebe kalıp çocuklarını sağlıklı olarak kucaklarına alabilmeleri için, mümkün olan en iyi embriyoların üretilip seçilmesi gerekir. Diğer taraftan, düzenli bir adet siklusunda kadınlar her ay sadece bir yumurta hücresi üretir ve genellikle üretilen bu yumurtaların yüzde 50-70’ten fazlası sağlıklı bir embriyo üretemez. Tüp bebek tedavilerinde bu nedenle hastalara dışarıdan yüksek dozlarda yumurta büyütücü hormon iğneleri verilir ve böylece yeterli sayıda yumurtayı bir defada elde ederek içlerinden en iyileri seçilmeye çalışılır. Bu yaklaşımla klasik tüp bebek tedavilerinde yeterli sayıda kaliteli embriyo üretebiliyor olsak da; son yıllarda yapılan çalışmalarda, yumurta büyütmek için kullanılan hormonların/ilaçların rahim iç zarını olumsuz olarak etkileyebildiği, rahmin embriyoyu kabul edebilme gücünü azalttığı ortaya çıktı. Kişiden kişiye ve kullanılan hormon/ilaç miktarına bağlı olarak değişen bu olumsuzluğu ortadan kaldırabilmek amacı ile, tedavide elde edilen iyi kalitedeki embriyoları dondurup bir-iki ay tedaviye ara veriyoruz. Bu hormon/ilaç etkisinin ortadan kalktığı dönemde rahim ortamı da doğal hale geliyor. Buna rahim dinlendirme yöntemi adını veriyoruz.

Rahim dinlendirme yöntemi Kimlere uygulanır?

Geçmiş yıllarda sınırlı bir grubu kapsayan bu yöntem, artık çok daha geniş bir yelpazede uygulanabiliyor. İlk zamanlarda tedavide kullanılan ilaç ve hormonlara karşı aşırı hassasiyet görülen hastalarda uygulanmaya çalışılıyorken, artık günümüzde tedavi sürecinde rahim ortamında bozulma görülen veya kullanılan ilaçlara bağlı olarak gebelik başarısında rahim ortamı kaynaklı azalma olabileceği düşünülen hastalarda rahatlıkla kullanılabiliyor.

Rahim dinlendirme yöntemi ne zaman uygulanır?

Tüp bebek tedavisinde çok sayıda yumurta geliştirmek amacıyla gonadotropin denilen yumurta geliştirici iğneler veya haplar kullanılır. Yaklaşık sekiz-on gün süren bu tedavinin sonunda yumurtalar, yeterli olgunluğa ulaştığında, hafif anestezi altında toplanıp, erkekten alınan sperm ile mikroenjeksiyon tekniği ile laboratuvar ortamında döllenir. Bu aşamadan sonra embriyoların gelişimi takip edilir ve uygun gelişim döneminde ya embriyo transferi yapılır ya da embriyolar dondurularak rahim dinlendirme işlemi başlatılır. Görüleceği üzere; rahim dinlendirme tekniği, embriyoların transfer edilmeyip dondurulması ile başlar. Böylece yumurta geliştirici ilaçların etkisiyle yükselen hormonların endometrium (rahim iç zarı) üzerindeki olumsuz etkilerine bağlı embriyonun tutunamaması riskinin önüne geçilmiş olur. Bir-iki ay tedaviye verilen ara, rahmin dinlendirildiği ve hormonların etkilerinin geçtiği dönemdir. Yumurta rezervi fazla olan olgularda, fazla sayıda gelişen yumurta ve buna bağlı olarak artan hormonlar, rahmin tutunabilirliğini olumsuz etkileyebilirken, düşük rezervli olgularda yüksek doz ilaç kullanımı bu olumsuz etkiden sorumlu olabilir. Bu iki grup hastanın yanında; tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı olguları, özellikle taze transferler yapılmışsa, tedavi seyri esnasında başarıyı olumsuz etkileyebilecek rahim içinde veya tüplerde sıvı birikimi, polip, enfeksiyon gibi bir patoloji tespit edilmişse de rahim dinlendirme tekniği uygulanabilir.

Rahim dinlendirme yöntemi nasıl başarıyla sonuçlanır?
Rahim dinlendirme yönteminin başarılı olabilmesi için, embriyoların son derece yüksek başarı oranları ile dondurulabilmesi ve istenildiğinde zarar görmeden çözülebilmesi gerekir. Bu teknolojiyi uygun şekilde ve etkin kullanabilen merkezlerde Rahim dinlendirme yöntemi uygulanan hastalarda, taze transfer yapılan hastalara oranla yüzde 5-15 kadar daha yüksek gebelik oranları sağlanabiliyor. Diğer taraftan; embriyo dondurma/çözme uygulamalarının başarılı olarak yapılamadığı kliniklerde gebelik oranlarında ek artış sağlanamadığı gibi, taze embriyo transferlerine kıyasla daha düşük gebelik başarısı da elde edilebiliyor. Dolayısı ile bu yöntemde başarıya giden anahtar; klinik içerisinde yüksek teknoloji ve verimlilik ile çalışan bir embriyoloji laboratuvarının olmasıdır.

Bu teknikle tüp bebek başarı oranları yüzde kaç arttı?

Tedavide başarı büyük oranda embriyonun sağlıklı olmasına bağlıdır. Başarısızlık olması halinde; bunun yüzde 60-70 oranında embriyoya, yüzde 20-30 oranında endometrial reseptivite denilen rahmin tutunabilirliğine ve yaklaşık yüzde 15 oranında embriyo transfer tekniğine bağlıdır. Bu teknik, rahmin tutunabilirliliği üzerinde etki gösterir. Bu yöntemle, embriyo transferi başına yaklaşık toplamda yüzde 15 kadar başarı artışı görüyoruz.

İLK DENEMEDE UYGULANABİLİR

Rahim dinlendirme yöntemini özellikle defalarca tüp bebek tedavisi denemiş ve başarılı olunmamış kişilerde mi deniyorsunuz, yoksa ilk denemede de uygulanabilir mi?
Rahim dinlendirme yönteminin tüp bebek tedavisinde başarıyı artırdığını; gerek kendi merkezimizin klinik sonuçlarından, gerekse literatürdeki çalışmalardan görüyoruz. Bu nedenle bu tekniği sadece tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı olan çiftlere değil, tüm tüp bebek hastalarımıza bir seçenek olarak sunuyoruz. İlk denemede de kullanılmasının başarıyı artırma açısından yararlı olacağını çiftlerle paylaşıyoruz.

KOMPLİKASYON OLUŞMASINI ENGELLER

Rahim dinlendirme yöntemi her anne adayına rahatlıkla uygulanabilen bir yöntem mi?
Rahim dinlendirme yöntemi, tüm tüp bebek tedavisi gören anne adaylarına rahatlıklauygulanabilen, tedavide başarıyı artırmanın yanında komplikasyonların önlenmesi ve tedavi güvenliğinin artırılması açısından da yararlı bir yöntemdir. İleri teknoloji ile donatılmış, başarılı bir embriyo dondurma programı ve bu konuda deneyimli ekibi olan merkezlerde rutin tedavi programına girilecektir.