Memede Hissedilen Her Kitle Kanser Midir?

15 Ekim Dünya Meme Sağlığı Günü. Her sekiz kadından birini tehdit eden meme kanseri, kadınlarda sık görülen kanserler arasında ilk sırada yer alıyor. Erken teşhis vasıtası ile ise ilerlemeden yakalanabiliyor. Böylece hasta, kanserin olumsuz etkilerinden en az biçimde etkileniyor.

Liv Hospital Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Levhi Akın, meme kanserinde cerrahi tedavi ile ilgili bilgi verdi.

Her meme kanserinde cerrahi, genelde ilk basamak tedavidir. Uygulanacak cerrahinin türüne karar vermek bir çok farklı etkene bağlıdır. En makul cerrahi tipinin seçimi kanserin evresine, kanserin özellikleri ile davranış şekline ve bazen hasta için hangi tekniğin kabul edilebilir olduğuna bağlıdır.

Belirli şartlar altında meme kanserli hastaların çoğu memenin bütününün alınması (mastektomi) ile meme koruyucu cerrahi (lumpektomi) arasında seçim yapma olanağına sahiptir. Birçok olguda lumpektomi ve sonrası yapılacak radyasyon tedavisi kanser tedavisinde mastektomi ile aynı oranda etkiye sahiptir.

Memede ele gelen her kitle kanser midir?

Memede ele gelen kitlelerin birçoğu kanser değildir. Bunlar genelde meme içinde büyüyen kistler, iyi huylu tümörler olabilir. Bu kistler birçok kadında görülür ve genelde kansere sebeb olmazlar. Bu nedenle her görüldüklerinde alınmaları gerekmez, takip edilmeleri yeterli olacaktır. Çok büyüyüp ağrı yaptıklarında veya yapılarında değişiklik olup kuşku uyandırdıklarında tanı amacıyla boşaltılmaları gerekebilir. Memenin kendi dokusu da bazen kitle gibi bir hal alabilir. Memelerde bilhassa adet öncesi dönemde olan ağrı, dolgunluk hissi ve hassasiyet memede ele gelen kitle ile kendilerini belli edebilir.

Meme tamamıyla alınmalı mı?

Erken evre meme kanserlerinde lumpektomi uygulanabilir. Bölgesel ileri evre meme kanserlerinde ise, önce kemoterapi yapılarak tümörü lumpektomiye uygun hale getirdikten sonra gerçekleştirilebilir. Lumpektomi sonrasında radyasyon tedavisi zorunludur. Memenin kısmen çıkartılmasının dezavantajları, 5-7 hafta ışın tedavisi yapılması zorunluluğudur.

Işın tedavisi memenin olası estetik tamir zamanını ve seçeneklerini etkiler. Memede kanserin tekrarlama riski daha yüksektir, yalnız memenin tamamı alınarak tedavi edilebilir. Memede tümör tekrarlarsa yeniden ışın tedavisi almak mümkün olmaz. Yeterli sağlam kenar çıkartılamazsa cerrahi prosedürün bir ya da birkaç defa tekrarlama olasılığı vardır. Memenin bütününün çıkartılması, her şey çıkartıldığı için daha fazla kafa rahatlığı sağlar. Ancak bütün meme çıkartılmasına rağmen yine de hastaya ışın tedavisi gerekebilir.

Koruyucu mastektomi ile risk azabilir

Bazı durumlarda koltuk altındaki lenf bezlerinin alınması gerekebilir. Koltuk altındaki lenf bezlerinin durumu meme kanserinin bölgesel yayılım durumunu gösterir. Lenf bezlerinin bir bölümü ya da hepsi çıkartılır. Koruyucu mastektomi ile yüksek meme kanseri riski bulunan kadınlarda kanser riski yüzde 90 azalabilir. Bu karar yaşamda önemli etki yapacağından, son derece ciddi bir seçimdir.

Karar verirken göz önüne alınabilecek etkenlerden bazıları;

• anne, kız kardeş ya da öz kızında bilhassa 50 yaş öncesi meme kanseri varlığı,
• meme kanseri riskini artıran gen anormallikleri bulunması,
• memede kansere dönüşme riski yüksek olan kanser öncüsü lezyonlar bulunması,
• bir memede daha önce kanser tedavisi görmüş olup diğer meme için kanser riski olması,
• 30 yaşından önce göğüs bölgesine ışın tedavisi yapılmış olması,
• memede yaygın minik kireçlenme odakları ya da çok yoğun meme dokusu varlığından kaynaklı yenilrnen biyopsiler ve buna bağlı nedbe dokularının bulunmasıdır.

Doktor tavsiyesiyle egzersiz yapılmalı

Meme operasyonu ya da radyoterapiden sonra omuz ve kol esnekliğinin kaybolması, omuzda eklem sertliği ve kas kısalması da görülebilir. Bunu engellemek için eklem hareket açıklığı egzersizi ve germe egzersizi yapılmalıdır. Ancak bu egzersizin sıklığı ve şiddeti hekim tarafından belirlenmeli ve süreç içinde yavaşça arttırılmalıdır. Genel kondisyonu artıran aerobik egzersizler de ağrıyı hafifletmek, yorgunluğu azaltmak, dayanıklılığı yükseltmek için tavsiye edilir.